ايران زمين، يكي از ديرپا‌ترين تمدن‌هاي بشري است و به دليل جاذبه‌هاي گوناگون خود از ديرباز مورد توجه جهانگردان و ماجراجويان جهان بوده است. طبيعت زيبا و چهار فصل، ميراث فرهنگي غني چند هزارساله و مردم مهمان‌نواز و خونگرم كشور زيباي ما باعث شده‌اند تا ايران همواره يكي از مقاصد مورد توجه گردشگران بين‌المللي باشد.
حتي قبل از توافق هسته‌اي نيز روند رو به رشد ورود گردشگران خارجي به ايران مورد توجه رسانه‌هاي داخلي و خارجي قرار گرفته بود، اما به نظر مي رسد در دوران پسابرجام و با افزايش ارتباط با جامعه جهاني اين روند شتاب بيشتري بگيرد. تنها در سال 2014 بيش از پنج ميليون گردشگر از ايران بازديد كرده‌اند كه اين حجم از مسافران درآمدي حدود 7.5 ميليارد دلار براي كشورمان به همراه داشته است.
در جهت افزايش ظرفيت و درآمدزايي صنعت گردشگري، دولتمردان ايراني نيز در مصاحبه با رسانه‌هاي خارجي خبر از گشايش در وضعيت صدور ويزا براي اتباع بيگانه، بهبود وضعيت ناوگان هوايي و زيرساخت‌هاي رفاهي داده و نسبت به آينده صنعت گردشگري در ايران ابراز اميدواري كرده‌اند. اين تحولات از ديد رسانه‌هاي خارجي پنهان نمانده و در چندماه اخير بسياري از نشريات معتبر غربي اقدام به نشر مطالبي با موضوع معرفي جاذبه‌هاي گردشگري ايران كرده‌اند. روزنامه ديلي ميل، چاپ انگلستان، در مطلبي اختصاصي اقدام به ارائه فهرستي از مكان‌هاي ديدني كه گردشگران غربي بايد به هنگام سفر به ايران از آن‌ها ديدن كنند، كرده است.
اين فهرست شامل گستره متنوعي از جاذبه‌هاي طبيعي، تاريخي و فرهنگي مي شود و به نظر مي رسد براي بسياري از ما ايراني‌ها كه هنوز كشور پهناور و پرجاذبه خود را به خوبي نديده‌ايم، جذاب باشد. شايد با ديدن اين فهرست كه از ديد دو كارشناس انگليسي تهيه شده است، بهتر بتوانيد براي سفرهاي ايران‌گردي خود برنامه‌ريزي كنيد.
تختجمشيد
اين گنجينه باستاني كه با نام پرسپوليس نيز شناخته مي‌شود، از سال 1357 در فهرست ميراث فرهنگي جهاني يونسكو به ثبت رسيده است و بدون شك يكي از شاخص‌ترين و شناخته‌شده‌ترين بناهاي تاريخي ايران به شمار مي رود.
بقاياي پايتخت تشريفاتي پادشاهان هخامنشي با معماري فوق‌العاده، بناهاي عظيم و مجسمه‌هاي زيبا و نقش‌هاي برجسته بي‌همتاي آن كه پس از گذشت 2000 سال هنوز هم زيبايي خود را به رخ بيننده‌اي مي كشند اين مجموعه تاريخي را تبديل به يك مقصد منحصر به فرد در سطح جهاني كرده است. بازديد از كاخ آپادانا، كاخ صد‌ستون، خزانه شاهنشاهي، پلكان ورودي و دروازه ملل، مجسمه هما و ده‌ها اثر ريز و درشت ديگر مي‌تواند ديد تازه‌اي از شكوه و عظمت تاريخي كشورمان به هر بازديد‌كننده‌اي بدهد.
علاوه بر اين، امكانات رفاهي و فرهنگي فراهم‌شده در پيرامون آن كه شامل هتل، رستوران و بازارچه صنايع دستي و محصولات محلي است به شما امكان مي دهد تا تجربه‌اي فراموش نشدني را براي خود و همسفران‌تان رقم بزنيد. بازديد از اين ميراث فرهنگي و ملي براي هر فرد علاقمند به تاريخ و تمدن ايران تجربه‌اي منحصر به فرد خواهد بود.
ميدان نقش جهان
تمام ايراني‌ها، چه آن‌ها كه فرصت ديدار از شهر تاريخي و فرهنگي اصفهان را داشته‌اند و چه كساني كه هنوز موفق به انجام چنين سفري نشده‌اند، با ميدان نقش جهان در قلب اصفهان آشنا هستند. اين ميدان كه در دوران صفويه و در زمان اوج شكوه و عظمت اصفهان بنا نهاده شده، يكي از شاهكارهاي معماري جهان به شمار رفته و در فهرست ميراث فرهنگي يونسكو نيز به ثبت رسيده است. اين ميدان بزرگ نه تنها مركز به هم رسيدن چند راسته از بازارهاي سنتي اصفهان است كه بناهاي زيبا و مهمي از جمله عمارت عالي‌قاپو، مسجد جامع و مسجد شيخ‌لطف‌الله را در خود جاي داده و به تنهايي يك تور گردشگري كامل به حساب مي آيد.
بازديد از بناهاي تاريخي، خريد صنايع دستي و سوغات محلي، بازارهاي سنتي و درشكه‌سواري در خود ميدان از جمله فعاليت‌هايي است كه مي توانيد در اين محوطه تاريخي به انجام برسانيد. پيشنهاد مي كنيم فرصت قرار گرفتن در مركز ميدان و مشاهده به‌هم پيوستن آسمان و محدوده محصور در اين ميدان قديمي را از دست ندهيد.
دره الموت
اين دره كه در ارتفاعات شمال استان قزوين قرار دارد، هم از نظر تاريخي و هم از نظر طبيعي جاذبه‌هاي فراواني براي گردشگران داخلي و خارجي دارد. قلعه حسن صباح با قدمت چندصد ساله خود، در ميان طبيعت چشم‌نواز و شگفت‌انگيز منطقه الموت، يكي از مقاصد گردشگري شناخته‌شده به شمار مي رود. اما چيزي كه شايد چندان مورد توجه قرار نگرفته باشد، توان بالقوه كل منطقه الموت براي تبديل شدن به يك مقصد جهاني گردشگري طبيعي است.
رشته‌كوه‌هاي البرز با شكوه و عظمت خاص خود در كنار مناظر طبيعي فوق‌العاده، آب و هواي كوهستاني و پاك، دشت‌هاي سرسبز و روستاهاي بكر و در نهايت جاده‌هاي كوهستاني چشم‌نوازي كه مي توانند شما را از ميان كوه‌ها به جنگل‌هاي سرسبز شمال برسانند باعث مي شود تا سفر به اين منطقه را براي تمامي دوستداران طبيعت ايران يك امر ضروري به شمار آوريم.
درياچه سد دربنديخان
اين درياچه مصنوعي كه به دليل آب‌گيري پشت سد دربنديخان ايجاد شده است و در استان كردستان قرار دارد، يكي از صدها درياچه موجود در فلات ايران و از جاذبه‌هاي گردشگري طبيعي كشورمان به شمار مي رود. اين درياچه كه در نزديكي شهر پاوه و مرز ايران و عراق قرارگرفته، در زمان جنگ روزهاي پرماجرايي داشته است.
اما اين روزها طبيعت زيبا و بكر كردستان و ظرفيت ذخيره بيش از سه و نيم ميليارد متر مكعب آب در پشت سد باعث ايجاد يك اكوسيستم جذاب و ديدني براي گردشگران شده است و هر ساله تعداد زيادي مسافر از مناطق مختلف را به اين منطقه مي كشاند. همچنين وجود امكانات رفاهي و گردشگري در محدوده اطراف درياچه سد، سفر و اقامت در اين طبيعت چشم‌نواز را راحت‌تر از هميشه كرده است.
قله دماوند
اين كوه سر به فلك كشيده كه در شمال شرق تهران واقع شده، با ارتفاع 5670 متري خود بلندترين قله ايران و بلندترين قله آتشفشاني آسيا محسوب مي شود. اين قله كه در سال 1387 به عنوان نخستين اثر طبيعي ملي به ثبت رسيد، شكلي مخروطي و دامنه‌هايي هموار و با شيب ملايم دارد كه سبب ايجاد دشت‌هاي بسيار چشم‌نواز در اطراف آن در فصل بهار و تابستان مي شود.
صعود از اين قله در فصول گرم سال براي كوهنوردان آماتور، به شرط همراهي يك راهنماي حرفهاي نيز امكان‌پذير است، هرچند براي لذت بردن از مواهب طبيعي اين كوه عظيم نيازي به صعود به قله وجود ندارد و طبيعت مسحور كننده كوهپايه‌هاي آن، به‌خصوص دشت شقايق در فصل بهار، نيز مي تواند براي گردشگران طبيعت جاذبه كافي داشته باشد.
بازار سنتي اصفهان
بازار اصفهان، به تنهايي يك جاذبه بزرگ گردشگري محسوب مي شود. بناي اين بازاركه يكي از قديمي‌ترين و بزرگ‌ترين بازارهاي تاريخي خاورميانه است و از سردر قيصريه تا مسجد اصفهان امتداد دارد، در زمان صفويه بنا نهاده شده و هنوز هم با گذشت چندين قرن جلال و شكوه خود را به رخ بينندگان مي كشد. اين بازار به دليل مجاورت با گنبد نظام‌الملك و مسجد جامع، بازار نظاميه يا نظام‌الملكي نيز ناميده مي شود و شامل راسته‌هاي متعدد و بازارهاي متنوع مي شود.
در اين مجموعه آثار تاريخي ديگري از جمله مدرسه‌هاي تاريخي، كاروانسراها، حمام‌ها و تيمچه‌هاي تاريخي از زمان صفويه و قاجار نيز وجود دارد. تمام اين بناهاي تاريخي در كنار معماري زيبا و صنايع دستي ظريف ارائه شده توسط هنرمندان اصفهاني، بازديد از اين بازار را تبديل به تجربه‌اي لذت‌بخش براي هر مسافري خواهد كرد.
مجموعه نقش رستم
يكي ديگر از يادگارهاي به جا مانده از دوران ايران باستان كه در شش كيلومتري مجموعه تخت جمشيد و در شمال شهرستان مرودشت استان فارس قرار دارد، مجموعه نقش رستم است. اين سايت تاريخي كه قدمت برخي از بناهاي آن به 515 سال قبل از ميلاد و حتي عقب‌تر مي رسد، شامل آثاري تاريخي از دوران عيلامي، هخامنشي و ساساني است و به شما امكان مي دهد با مطالعه اطلاعات مرتبط با هر بنا در يك مجموعه سيري چندهزار ساله در تاريخ اين مرز و بوم داشته باشيد. در كنار سنگ‌نگاره شاه و ملكه امپراتوري عيلام باستان، مقبره چهارتن از پادشاهان هخامنشي از جمله داريوش بزرگ و خشايارشاه را نيز مي توانيد در دل كوه مشاهده كنيد.
آثار دوران ساساني از جمله چندين سنگ‌نگاره از دوران‌هاي مختلف اين امپراتوري مانند نقش اهورامزدا و اردشير بابكان، صحنه نبرد هرمز دوم، صحنه پيروزي شاپور دوم بر امپراتور رم باستان و تعظيم وي دربرابر وي و نيز چندين سنگ‌نگاره ديگر با موضوع نبردها و نمادهاي ساساني نيز در قسمت پايين مقبره‌ها خودنمايي مي كنند. در نهايت بايد به بناي رازآلود كعبه زرتشت اشاره‌كنيم كه هنوز هم كاربرد اصلي آن شناخته نشده‌است، اما زيبايي و استحكام آن هر بيننده‌اي را مسحور خود مي سازد.
تخت مادر سليمان
اين بناي تاريخي كه در حومه شهر شيراز قرار گرفته، با نام قصر ابونصر نيز شناخته مي‌شود و جزو آثار تاريخي ايراني به عنوان ميراث فرهنگي جهاني به ثبت رسيده است.
اين بنا كه در واقع بقاياي يك قلعه باستاني است، شامل چندين بنا، حصار سنگي، ديوارهاي آجري و ساختمان‌هاي خشتي است كه در شش كيلومتري شهر شيراز و بر فراز يك تپه قرار گرفته‌اند. اين قلعه كه بنابر شواهد تاريخي در زمان حكومت پادشاهان هخامنشي بنا نهاده و در دوران اشكانيان و ساسانيان نيز توسعه داده‌شده و مورد استفاده قرار مي‌گرفت، پس از پيروزي مسلمانان بر پادشاهي ساساني ابونصر يا پدر پيروزي لقب گرفت.
همچنين بنابر نظر مورخين و باستان‌شناسان اين قلعه عامل نام‌گذاري شهر شيراز نيز بوده و نام شيراز ابتدا بر اين قلعه گذاشته شده بود. هرچند ممكن است بقاياي به‌جا مانده در اين محل شكل اصلي قلعه در زمان اوج شكوه و عظمت آن را به ذهن متبادر نسازد، اما بدون شك بازديد از اين محوطه تاريخي سرشار از جذابيت‌هايي است كه مي تواند براي علاقه‌مندان به تاريخ و تمدن ايران‌زمين بسيار جذاب باشد.
پيست‌هاي اسكي
شايد بيشتر گردشگران خارجي تصوري از وجود پيست‌هاي اسكي در ايران نداشته‌باشند، اما بسياري از مردم خود ما نيز به خوبي با اين جاذبه‌هاي ورزشي-طبيعي آشنا نيستند. هرچند ايران از نظر جغرافيايي در منطقه گرم و خشك قرار دارد، اما به لطف رشته‌كوه‌هاي سربه‌فلك كشيده البرز و زاگرس در اقصي نقاط ايران مكان‌هاي مناسبي براي انجام ورزش مفرح اسكي در چندين ماه از سال وجود دارد.
شايد براي شما جالب باشد بدانيد در 16 استان از كشورمان پيست‌هاي اسكي وجود دارند كه هر ساله با شروع فصل سرما و بارش برف پذيراي ورزشكاراني از اقصي نقاط جهان هستند و بعضا تا چندماه پس از آغاز سال نو به فعاليت خود ادامه مي دهند. همچنين برخي از اين پيست‌ها از جمله پيست ديزين در تمام طول سال فعال هستند و با شروع فصل گرما نيز دامنه‌هاي سرسبز خود را در اختيار ورزشكاران علاقه‌مند به اسكي روي چمن مي گذارند.
بد نيست بدانيد طبيعت خاص و شيب‌هاي چالش‌برانگيز پيست‌هاي ايراني باعث جذب اسكي‌بازهاي حرفهاي در سطح جهاني نيز مي شود. تعدادي از معروف‌ترين پيست‌هاي اسكي ايران عبارت‌اند: از شمشك، ديزين، كوهرنگ، سهند، شيرباد و فريدون‌شهر كه از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب ايران پراكنده شده‌اند و مي توانند براي ساكنين تمام نقاط كشور دسترسي به امكانات مورد نياز براي انجام اين ورزش زمستاني را فراهم كنند. هرچند بايد گفت برخي از اين پيست‌ها به دليل ارتفاع بالا و شرايط جغرافيايي در بيشتر مواقع سال برف‌گير و آماده استفاده هستند.
مسجد نصيرالملك
يكي از زيباترين جلوه‌هاي تلفيق تفكر اسلامي و فرهنگ ايراني را مي توان معماري مساجد با سبك ايراني دانست. بناهايي كه در عين داشتن فضاي روحاني و عبودي اسلامي يك مسجد، زيبايي‌ها و ظرافت‌هاي هنر ايراني را نيز در برابر چشمان بيننده قرار مي دهد. يكي از بهترين نمونه‌هاي اين بناهاي زيبا را مي توان مسجد نصيرالملك در جنوب خيابان لطفعلي‌خان زند و در نزديكي شاه‌چراغ قرار گرفته، دانست. اين بنا به دليل استفاده از طراحي خاص معماري و شيشه‌هاي رنگي و نيز به دليل استفاده از بيش از نيم‌كيلوگرم طلاي سرخ در تزئينات كاشي‌كاري و رنگ آميزي به مسجد صورتي نيز معروف است.
اين مسجد زيبا، يك شاهكار تمام عيار معماري است كه صحبت كردن درباره تمام ويژگي‌هاي آن از حوصله اين مطلب خارج است، اما همين‌قدر بگوييم كه مسجد صورتي ارزنده‌ترين بناي ايران از لحاظ كاشي‌كاري به شمار مي رود. از ديدگاه ساختمان‌سازي نيز مسجد نصيرالملك كه بيش از 2890 متر مساحت و 2216 متر مربع زيربنا دارد، از نظر سطح كيفيت اجراي كاشي‌كاري بنا و مقرنس‌هاي به‌كار رفته در ساختار آن يك اثر قابل ملاحظه به شمار مي‌رود. البته شنيدن كي بود مانند ديدن؟ بايد خودتان سري به اين مسجد 90 ساله بزنيد و از نزديك جادوي طرح و رنگ را در شبستان شگفت‌انگيز آن ببينيد.
عمارت بروجردي‌ها
اين بناي تاريخي كه در زمان قاجاريه در شهر تاريخي كاشان ساخته‌شده، بيش از 150 سال قدمت دارد و به دلايل متعددي از جمله معماري خاص و زيباي خود تبديل به نمادي از عمارت‌هاي ايراني شده‌است. اين بناي عظيم كه در مركز شهر كاشان قرار دارد، از چندين بخش تشكيل شده كه از جمله مي توان به حياط بيروني و اندروني، قسمت زمستان نشين و تابستان نشين، اتاق‌هاي تودرتوي فراوان، سرداب و بادگيرهايي كه سيستم تهويه مطبوع كاملا كاربردي و منطبق بر معماري ايراني ايجاد كرده‌اند و بام عمارت كلاه‌فرنگي اشاره كرد.
با گشت و گذار در اين بناي مسحور كننده، علاوه بر لذت بردن از نقوش تزئيني، كاشي‌كاري‌ها، نقاشي و گچ‌كاري‌هاي به‌كاررفته در ساخت بنا مي توانيد با هنر دست استادكاران چيره‌دست قديم بيشتر آشنا شده و جلوه معماري اصيل ايراني را كه هنوز هم در برابر ساير مكاتب معماري جهان حرفهاي بسياري براي گفتن دارد، بهتر درك كنيد.
